جهاد از دیدگاه فقهای دوره میانه

اسلام دینی است که صلح و آرامش را یکی از پایه های مهم شریعت خود می داند. و همواره از طریق حکمت و موعظه حسنه مردم را به راه خداوند متعال دعوت کرده است؛ و چون آموزه های خود را بر اساس منطق و حکمت قرار داده است نیازی به اکراه و اجبار نداشته است. اما هر زمان که عده ای، مردم را از ورود به راه خدا باز داشته اند و امنیت و آزادی آنها را به مخاطره انداخته اند. اسلام سکوت را جایز ندانسته و با آنان قاطعانه برخورد کرده است. خداوند متعال جهاد با این متجاوزان به آزادی و امنیت انسانها را فریضه ای مقدس برای پیروانش دانسته، پیامبر اکرم(ص) را به تحریض و تشویق مسلمانان به مقاتله با این افراد امر کرده است. از این رو جهاد و مقاتله با آزادی ستیزان و مخلّین امنیت و آسایش جامعه اسلامی همواره یکی از مسائل و موضوعات مهم فقه سیاسی بوده است. گزیده ای از آرای فقهای دوره میانه شیعه را برای آشنائی پژوهشگران حوزه اندیشه سیاسی شیعی فراهم آورده ایم که امیدواریم مورد استفاده قرار گیرد.